LOLA AND THE SOUND PIANO Animation dir. by Augusto Zanovello I France, Poland, Switzerland
7 Απριλίου 2025
Ο Ήχος της Σύνδεσης :
Κινούμενα σχέδια, αυτισμός και η τέχνη της ακρόασης.
Κείμενο: Σουλτάνα Κουμούτση
Επιμέλεια: Ελευθερία Συλλογίδου
Τα κινούμενα σχέδια, στα καλύτερά τους, είναι μια μορφή αλχημείας - όπου η εικόνα και ο ήχος συγχωνεύονται για να δημιουργήσουν κάτι μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών τους, έναν κόσμο ταυτόχρονα απτό και ονειρικό. Λίγοι κινηματογραφιστές κατανοούν αυτή την μεταμόρφωση τόσο ουσιαστικά όσο ο Augusto Zanovello. Με την τελευταία του ταινία stop- motion, "Λόλα και το πιάνο ήχου" νικητής του Βραβείου Καλύτερου Σεναρίου στο Psaroloco Παιδικό και Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου, ο Zanovello μας προσκαλεί σε έναν τόπο όπου η επικοινωνία υπερβαίνει τη γλώσσα και οι αόρατες αρμονίες του κόσμου περνούν στο προσκήνιο.
Στο επίκεντρο της ταινίας βρίσκεται η Λόλα, ένα κορίτσι με παρατηρητικότητα και αποφασιστικότητα και ο μικρότερος αδερφός της, ο Σάιμον, του οποίου ο κόσμος έχει μια βαθιά εσωτερικότητα. Ευαίσθητος σε ανεξήγητους ήχους, ζει προσαρμοσμένος σε συχνότητες που άλλοι μπορεί να παραβλέψουν. Αναζητώντας έναν τρόπο να συνδεθεί μαζί του, η Λόλα - μαζί με τον φίλο της Ρολίχ - αρχίζει να κατασκευάζει μια μηχανή που να μετατρέπει τον ήχο σε κάτι απτό, κάτι που μπορεί να το μοιραστεί. Είναι μια ιστορία για την αγάπη, την περιέργεια και την ήσυχη ευελιξία που απαιτείται για να καταλάβουμε ο ένας τον άλλον. Οπτικά πλούσια και θεματικά ηχηρή, η ταινία είναι μια απόδειξη της δύναμης της υπομονής, του ήχου και του παιχνιδιού στην ενίσχυση της ανθρώπινης σύνδεσης.
Σε αυτή την συνομιλία, ο Zanovello αναλογίζεται την δημιουργία της ταινίας ”Λόλα και το πιάνο ήχου”, τις προκλήσεις της ενορχήστρωσης μιας διεθνούς παραγωγής κινουμένων σχεδίων και τους απροσδόκητους τρόπους με τους οποίους το κοινό -ιδιαίτερα τα παιδιά- ασχολήθηκε με τα θέματα της νευρο-ποικιλομορφίας, της μουσικής και της τέχνης της ακρόασης.
Augusto Zanovello
Γεννήθηκε το 1965 στη Βραζιλία. Εθνικότητα: Ιταλία / Βραζιλία Ο Augusto Zanovello σπούδασε στο Beaux-Arts στο Belo Horizonte. Μετακόμισε στη Γαλλία το 1985, όπου παρακολούθησε το Paris III και στη συνέχεια τα Gobelins, και εντάχθηκε στη Σχολή Louis Lumière το 1991. Στη συνέχεια εργάστηκε σε διάφορα στούντιο κινουμένων σχεδίων ως animator, καλλιτέχνης storyboard και σεναριογράφος και σκηνοθέτησε πολλές σειρές και ταινίες μικρού μήκους, συμπεριλαμβανομένων των "Women's Letters" που έλαβε βραβεία το 2010 και βραβεία 310. Αυτή τη στιγμή εργάζεται στην πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία ως σκηνοθέτης.
Miracasas ( 14' 2021, σε συν-σκηνοθεσία με τη Raphaelle Stolz), Apollo s Tall Tales (52x13& 2018), Runes (πιλότος τηλεοπτικής σειράς, 2016), Women's Letters (11, 2014), Peter Pan (τηλεοπτική σειρά, σεζόν 1 & 2 (Τηλεοπτική σειρά, 39x7’, 2003), Marsupilami (τηλεοπτική σειρά, 26x26’, 2000)
Η "Λόλα και το πιάνο ήχου" εξερευνά τις αποχρώσεις της επικοινωνίας πέρα από τα λόγια, συγκεκριμένα μέσα από την εμπειρία του Simon στο φάσμα του αυτισμού. Τι σας τράβηξε σε αυτή την ιστορία και πώς προσεγγίσατε τη δημιουργία μιας αυθεντικής απεικόνισης του κόσμου του Simon;
Πίσω από αυτήν την ταινία βρίσκεται η δική μου ιστορία με τον μικρό μου αδερφό, ο οποίος έχει διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού και αφορά στα διαφορετικά παιχνίδια που μπορούσαμε να παίξουμε (περισσότερο ή λιγότερο) μαζί για να αντισταθμίσουμε αυτήν την έλλειψη επικοινωνίας. Ο εσωτερικός κόσμος του Simon αναπαραστάθηκε με έναν αφηρημένο τρόπο, εμπνευσμένο από τα δικά του σχέδια.
Στην καρδιά της, η ταινία είναι εξίσου για τη Λόλα όσο και για τον Σάιμον—την περιέργεια, την αποφασιστικότητα και τον βαθύ δεσμό της με τον αδερφό της. Τι την κάνει τόσο συναρπαστική πρωταγωνίστρια και πώς διαμορφώσατε το ταξίδι της;
Αυτό που παρακινεί τον κεντρικό μου χαρακτήρα (Λόλα) είναι η αγάπη, η περιέργεια και η καλοσύνη. Δεν ξέρω πόσο συναρπαστική είναι, αλλά η επιμονή της να ξετυλίξει τα μυστήρια του μικρού της αδερφού είναι πολύ δυνατή. Μέσα από την παρατήρηση και με την βοήθεια της μουσικής καταφέρνει να ανταλλάξει ειλικρινή συναισθήματα μαζί του.
Η "Λόλα και το πιάνο ήχου" είναι οπτικά εντυπωσιακή, με μια ξεχωριστή καλλιτεχνική προσέγγιση που διαμορφώνεται από τηv συνεργασία πολλαπλών στούντιο. Πώς αναπτύξατε την αισθητική της ταινίας και πώς ήταν να συντονίζετε την τέχνη του κουκλοθεάτρου, των σκηνικών αντικειμένων και των κινουμένων σχεδίων ανάμεσα σε διαφορετικές δημιουργικές ομάδες;
Η καλλιτεχνική διεύθυνση έγινε από τον Mizuho Sato και βασίστηκε σε σχέδια δικά του και του Jérèmie Almanza. Να επιμερίζεις εργασίες μεταξύ διαφορετικών περιοχών και χωρών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ήταν ένα απαραίτητο βήμα για τη δημιουργία του έργου, από οικονομική άποψη. Αφού επιλέχθηκαν οι συνεργάτες, χρειάστηκε να γίνουν πολλά προπαρασκευαστικά σχέδια και αρκετή επίβλεψη, αλλά όλα κύλησαν ομαλά. Το πολύ λεπτομερές storyboard ήταν επίσης ένα κοινό και απαραίτητο έγγραφο για την κατανόηση των επιλογών της παραγωγής.
Ο ήχος παίζει κρίσιμο ρόλο στην ταινία, ιδιαίτερα στην αποτύπωση της ευαισθησίας του Simon στους ανεξήγητους θορύβους. Πώς προσεγγίσατε τον ηχητικό σχεδιασμό και ποιες τεχνικές προκλήσεις αντιμετωπίσατε για να ζωντανέψετε αυτόν τον κόσμο;
Ο ήχος και τα ηχητικά εφέ δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με τον μουσικό Christian Perret. Πρώτα σχεδίασα οπτικά τα αντικείμενα που ήθελα να έχω και τον τρόπο που κινούνται και μετά πειραματιστήκαμε πολύ μαζί με τον μουσικό. Θα έπρεπε να τα αναδείξει ενσωματώνοντάς τα σε
μουσική η οποία να είναι ευχάριστη στο άκουσμα αλλά και παιχνιδιάρικη ως προς τα μουσικά όργανα που χρησιμοποιούνται.
Η "Λόλα και το πιάνο ήχου" κέρδισε το βραβείο της κριτικής επιτροπής στο Annecy, μια αναγνώριση που αποδεικνύει το συναισθηματικό της βάθος και την καλλιτεχνική της δεινότητα. Πώς ήταν η ανταπόκριση του κοινού —ιδιαίτερα των παιδιών— και ποιες συζητήσεις για τον αυτισμό και τη νευρο-ποικιλομορφία ελπίζετε να εμπνεύσει η ταινία;
Το "Λόλα και το πιάνο ήχου" κυκλοφόρησε στους γαλλικούς κινηματογράφους στο πλαίσιο ενός προγράμματος μαζί με άλλες 3 ταινίες μικρού μήκους. Συμμετείχα στο πρόγραμμα για λίγες μέρες και απάντησα σε πολλές ερωτήσεις. Το ερώτημα που τέθηκε συχνότερα ήταν το πώς μπορεί κανείς να κάνει ή να μοιραστεί δραστηριότητες με αυτιστικά παιδιά. Είναι δύσκολο να απαντηθεί, γιατί κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερη, κάθε αυτιστικό άτομο είναι μοναδικό και ανταποκρίνεται διαφορετικά στα ερεθίσματα που του προτείνονται. Έτσι, κατά τη γνώμη μου, οι λύσεις για τη συμβίωση παραμένουν συνδεδεμένες με την κατάσταση του νου μες την οποία προσεγγίζουμε κάθε διαφορά. Η ηρεμία, η ακρόαση και η καλοσύνη είναι θεμελιώδεις για την καλύτερη κατανόηση των άλλων και για την ευημερία μας.